लोह - पोलाद उद्योग:
- अवजड उद्योगामूले याचे स्थानिकीकरण कोळसा क्षेत्राजवळच होते
- १८७० - भारतातील पहिला आधुनिक लोह - पोलाद कारखाना पश्चिम बंगालमधील कुल्टी येथे सुरु झाला
- १९०७ - खासगी क्षेत्रातील सर्वात मोठा लोह - पोलाद उद्योग जमशेदपुर येथे सुरु करण्यात आला
- १९१९ - बर्नपुर (पश्चिम बंगाल) येथे इंडियन आयर्न एंड स्टील कंपनीचा प्रकल्प
- १९२३ - भद्रावती (कर्नाटक) येथे विश्वेश्वेरैय्या आयर्न एंड स्टील कंपनी हा सार्वजानिक क्षेत्रातील पहिला लोह - पोलाद प्रकल्प
- विस्तार - पश्चिम बंगाल, झारखण्ड, कर्नाटक, ओड़िसा, छत्तीसगड, आंध्र प्रदेश, तामिळनाडू
- दुसर्या पंचवार्षिक योजनाकाळात (१९५६-६१) महालनोबिस प्रतिमानानुसार पायाभूत उद्योगांच्या निर्मितीस प्राधान्य देण्यास आले, त्यानुसार
- रुरकेला (ओड़िसा), भिलाई (छत्तीसगड), दुर्गापुर (पश्चिम बंगाल) हे प्रकल्प हाती घेण्यात आले
- तर बोकारो (झारखण्ड) हा प्रकल्प तिसर्या योजनाकाळात हाती घेण्यात आला
- याशिवाय, आंध्र प्रदेशात विशाखापट्टनम, चेन्नई व सालेम (तामिळनाडू), मुम्बई, ठाणे, चंद्रपुर (महाराष्ट्र) या लोह-पोलाद प्रकल्पांचे कार्य आठव्या योजनेदरम्यान हाती घेण्यात आले
सिमेंट उद्योग:
- बांधकाम उद्योगात प्रामुख्याने वापरल्या जाणार्या सिमेंटमध्ये चूनखड़ी, चिकनमाती, जिप्सम व कोळसा या कच्च्या मालाची आवश्यकता असते
- या कच्च्या मालाच्या क्षेत्रातच सिमेंट उद्योग एकटवलेले आहेत
- १९०४ - या वर्षी भारतात चेन्नई येथे पहिला सिमेंट कारखाना सुरु झाला
- विस्तार - तामिळनाडू, झारखण्ड, गुजरात, राजस्थान, मध्य प्रदेश राज्यात
- सिमेंट उत्पादनात भारत जगात पाचव्या क्रमांकावर आहे
- देशात चार ठिकाणी सिमेंट उद्योगातील कर्मचार्यासाठी प्रक्षिक्षण केंद्र कार्यरत आहेत
- देशात सिमेंट उत्पादनात अग्रेसर राज्य - झारखण्ड
No comments:
Post a Comment