जागतिक लोकसंख्या म्हणजे एकूण मानवी लोकसंख्या होय. सन २००७ मध्ये जागतिक लोकसंख्या ६.६ अब्ज झाली होती तर सध्या लोकसंख्या ७.१२ अब्ज आहे
महत्त्वाचे मुद्दे:
महत्त्वाचे मुद्दे:
- अविकसित देशांमध्ये लोकसंख्या वाढीचे प्रमाण हे ९० दशलक्ष प्रति वर्ष इतके आहे
- यूरेशिया या प्रांतमध्ये जगातील सर्वात जास्त लोकसंख्या एकटवलेल्या प्रांतापैकी १ आहे म्हणून हा प्रांत लहान असून खूप विकसित शहरी आहे
- लोकसंख्या जनगणना ही अविश्वसनीय आहे कारण जनगणनेसाठी लागणारा खर्च, मनुष्यबळ हे खूप खर्चिक आहे
- लोकसंख्या घनता काढण्यासाठी विविध निष्कर्ष वापरले जातात
लोकसंख्या वाढीची कारणे:
१ - लोकसंख्या वाढ:
- आज लोकसंख्या ही गेल्या शंभर वर्षांच्या तुलनेत ४ पटीने वाढली आहे
- विद्यान व मशीनी सहाय्याने मनवाने नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा पुरेपूर वापर कुरून आपल्या प्राथमिक गरजा पूर्ण केल्या आहेत
२ - अन्न पुरवठा:
- १९६० च्या दशकात लोकसंख्या वाढीचे प्रमाण हे धान्य पुरवठयाहुन अधिक होते, त्यामुळे उपासमार व कुपोषण वाढ ही जास्त होती
- १९७० च्या दशकात झालेली हरित क्रांतीने सर्व चित्रच पालटून टाकले व उपसमारीचे प्रमाण खुपच कमी झाले
- १९९१ च्या दशकात सतत होणारी लोकसंख्येत वाढ व बदलत्या खाण्याच्या सवायी यांमुळे लोकसंख्या ही आज जगाला भेडसावणारी मोठी समस्या बनाली आहे
३ - आरोग्य:
- सतत वेगाने वाढणारी लोकसंख्या ही रोगराइस देखील आमंत्रण बनू शकते उदा. दूरस्थ विषुववृत्तावर असणारी रोगराइची समस्या
- अविकसित देशांमध्ये खलावलेला रहनिमानाचा दर्जा असतो त्यामुळे रोगराई पसरते व मृत्यु दर वाढतो व जन्म दर घसरतो
४ - स्थलांतर:
- लोकांचे सतत होणारे स्थलांतर हे एखाद्या प्रदेशच्या नैसर्गिक लोकसंख्येची आकडेवारी बदलू शकते
- सरकारचे स्थलांतर नियंत्रणाचे सर्व उपाय जवळपास अयशस्वी होतात
- सर्वाधिक स्थलांतर हे देशांतर्गत होते
५ - माहितीचा अपुरेपणा:
- जनगणना ही उपलब्ध माहितीच्या आधारे काळजीपूर्वक केली जाते पण जनगणनेसाठी लागणारा खर्च, मनुष्यबळ हे खूप खर्चिक आहे
- त्याचप्रमाणे माहिती अनेक संस्थाकडून गोळा केली जाते त्यामुळे आपण कोणतीच माहिती मूळ माहिती मानू शकत नाही
