Sunday, 16 June 2013

भारतीय वृत्तपत्राचा इतिहास

वृत्तपत्र:

वॉरन हेस्टिंग्स, कॉर्नवालिस, जॉन शोअर, वेलस्ली या सुरुवातीच्या प्रशासकांनी भारतात भारतीय वृत्तपत्रांवर निर्बंध  लादले
  • १७८० जेम्स हिकी या इंग्रज नागरिकाने भारतातील पहिले वृत्तपत्र सुरु केले "दी बंगाल गौझेट"
  • गवर्नल जनरल हेस्टिंग्स या उदारमतवादी ब्रिटिश प्रशासकाने वृत्तपात्रंवरील निर्बंध सिथिल केले
  • १८१८ याच काळात ख्रिश्चन मिशनरीनी मिशन समाचार दर्पण सुरु केले
  • १८२१ मध्ये राजा राममोहन रॉय यांनी संवाद कौमुदी हे बंगाली भाषेतील भारतीय वृत्तपत्र उदयास आले
  • १८२२ राजा राममोहन रॉय यांनी पारशी भाषेत मीरात-उल-अखबार सुरु केले
  • १८२२ राजा राममोहन रॉय यांनी इंग्रजी भाषेत ब्रामिकाल मगझिन सुरु केले
  • १८३२ मध्ये बाळशास्त्री जांभेकर यांनी दर्पण हे पहिले मराठी नियतकालिका सुरु केली
  • १८३५ चार्ल्स मेटकाल्फ याने वृत्तपत्रांवरील सर्व निर्बंध उठवले
  • १८४१ भाऊ महाजन यांनी प्रभाकर तर १८४२ मिशनरीनी द्यानोदय सुरु केले
  • १८४९ मध्ये द्यानप्रकाश सुरु झाले व पुढे १९०४ ला कृष्णाजी त्र्यंबक रानाडे यांनी याचे दैनिक रूपांतर केले
  • विष्णु शास्त्री चिपलूनकर यांनी इन्द्रप्रकाश सुरु केले
  • १८५१ मध्ये दादाभाई नौरोजी यांनी रास्त गौफ़्तर हे वृत्तपत्र सुरु केले
  • १८६७ च्या कायद्यानुसार वृत्तपत्रांची नोंदणी करने सक्तीचे झाले
  • १८७८ मध्ये लिटनने वर्नाकुलर प्रेस एक्ट सामंत केला अन वृत्तपत्रांची गळचेपी केली
  • १८८१ मध्ये रिपनने वर्नाकुलर प्रेस एक्ट रद्द केला
  • १९०८ वृत्तपत्रांवर कड़क नियंत्रण लादनारा कायदा संमत झाला अन संध्या, युगांतर, वंदे मातरम ही वृत्त पत्रे बंद पडली
  • १९१० आणि १९३५ मध्ये अधिक कडक कायदे संमत करण्यात आले अन भारतीय वृत्त पत्रांची गळचेपी केली

No comments:

Post a Comment